Torbiele włosowe pierwotne i nawrotowa. Zdjęcia przed i po zabiegu małoinwazyjnym.
Zabieg małoinwazyjny typu pit-picking
Leczenie torbieli pilonidalnych (włosowych) jest tylko chirurgiczne. Przeprowadzamy nowoczesne zabiegi małoinwazyjne typu pit-picking.[1,2,3] Uważamy, że jest to obecnie metoda z wyboru spośród innych sposobów operacji.
Procedura zaczyna się od przeprowadzenia badania ultrasonograficznego przez leczącego chirurga. Pod kontrolą USG precyzyjnie wyznaczone zostają granice torbieli i ilość odgałęzień [4]. Widoczne są też wewnątrz włosy, co umożliwia różnicowanie torbieli pilonidalnej z innymi chorobami dającymi podobne objawy [5].
Następnie po przygotowaniu pola operacyjnego znieczula się miejscowo całą zaznaczoną okolicę. Kolejnym etapem jest otwarcie wszystkich przetok i usunięcie z wnętrza torbieli zalegających tam włosów i tkanki ziarninowej. Operację kończy założenie sączków i opatrunku. W trakcie zabiegu nie usuwa się skóry i nie zakłada szwów, co przekłada się na dobry proces gojenia. Rany po przetokach goją się samoistnie do 2 tygodni.
Okres pooperacyjny jest niebolesny. Tylko niektórzy pacjenci wymagają podania 1-2 dawek środka przeciwbólowego bezpośrednio po zabiegu. Następnego dnia można wrócić do codziennych czynności, pracy lub szkoły. Nie ma dolegliwości w czasie siedzenia i dozwolone jest uczestniczenie w zajęciach sportowych (wyjątkiem jest korzystanie z basenu do czasu pełnego zagojenia).
Zalecenia pooperacyjne są sformułowane indywidualnie dla każdego pacjenta. Zmiany opatrunku bez problemu mogą robione być w domu, natomiast niezbędna jest pomoc innej osoby która prawidłowo założy plaster w miejscu zabiegu.
Kontrola pooperacyjna z badaniem USG powinna być przeprowadzona po 2 tygodniach, w celu stwierdzenia prawidłowości gojenia. W późniejszym okresie wskazane jest laserowe usuwanie włosów okolicy szpary międzypośladnowej.
Przedstawiony powyżej sposób leczenia jest skuteczny i zdecydowanie bardziej komfortowy dla pacjenta niż tradycyjnie wykonywane operacje. Obecnie nie stosujemy metod operacyjnych które polegają na wycięciu torbieli z częścią skóry i zamknięciu lub pozostawieniu rany do samoistnego wygojenia.
[1] Czarnecki P, Kopeć J, Przewratil P. Sequential, ultrasound-guided, minimally invasive pit-picking procedure with Nd:YAG laser epilation treatment for pilonidal disease. Polish Journal of Surgery. (2024);96(SUPLEMENT 1):1-4.
[2] Oliveira AI, Barroso C, Osório A, et al. Minimally Invasive Surgical Treatment of Pilonidal Disease: Mid-Term Retrospective Analysis of a Single Center. Front Pediatr 2019;7:215.
[3] Delshad HR, Dawson M, Melvin P, et al. Pit-picking resolves pilonidal disease in adolescents. J Pediatr Surg 2019;54:174–6.
[4] Mentes O, Oysul A, et all Ultrasonography accurately evaluates the dimension and shape of the pilonidal sinus. Clinics (Sao Paulo) 2009;64:189–92.
[5] Wortsman X, Castro A, et al. Sonographic Comparison of Morphologic Characteristics Between Pilonidal Cysts and Hidradenitis Suppurativa. J Ultrasound Med. 2017;36(12):2403-2418.
Leczenie nawrotowych torbieli pilonidalnych
Stosowany przez nas zabieg małoinwazyjny jest skuteczną metodą także do leczenia nawrotowych torbieli pilonidalnych.
W linii blizny po poprzednich operacjach tworzy się zwykle kilka zbiorników torbieli, sączących przez przetoki treścią krwistą lub ropną. W trakcie zabiegu małoinwazyjnego pod kontrolą USG usunięta zostaje zawartość zbiorników – wydzielające się szwy po poprzednich operacjach, włosy i tkanka ziarninowa. Zabieg jest niebolesny, przeprowadzony zostaje w znieczuleniu miejscowym. Zagojenie ran następuje zwykle do 2 tygodni.
Ścisłe przestrzeganie przez pacjenta zaleceń pooperacyjnych jest istotne dla powodzenia leczenia. Także po tym zabiegu możliwy jest powrót do normalnego trybu życia już następnego dnia.
Skuteczność zabiegu małoinwazyjnego
Wyniki leczenia torbieli włosowych zabiegiem małoinwazyjnym typu pit-picking są publikowane coraz częściej i są znacznie lepsze niż pacjentów operowanych metodami tradycyjnymi.
Efekty zatosowanej przez nas operacji małoinwazyjnej, z Kliniki Chirurgii Dziecięcej w Łodzi, opublikowane zostały w Polisch Journal of Surgery w 2024r. [1] Do kontrolnego badania po roku od zakończenia leczenia poproszono pierwszych 52 pacjentów. Nawrót objawów torbieli pilonidalnej stwierdzono tylko u 2 osób (4% badanych).
Także wyniki stosowania metody małoinwazyjnej, które opublikowane zostały przez lekarzy ze szpitala Uniwersyteckiego w Strandford, USA [2] oraz Boston Children's Hospital, USA [3] wykazują wysoką skuteczność leczenia torbieli włosowych przy znacznie mniejszych dolegliwościach pacjentów.
[1] Czarnecki P, Kopeć J, Przewratil P. Sequential, ultrasound-guided, minimally invasive pit-picking procedure with Nd:YAG laser epilation treatment for pilonidal disease. Polish Journal of Surgery. (2024);96(SUPLEMENT 1):1-4.
[2] Rafeeqi, Talha, et al. "Adoption of a standardized treatment protocol for pilonidal disease leads to low recurrence." Journal of Pediatric Surgery 58.3 (2023): 532-536.
[3] Delshad, Hajar R et al. “Pit-picking resolves pilonidal disease in adolescents.” Journal of pediatric surgery vol. 54,1 (2019): 174-176
Postępowanie po zabiegu
Należy ściśle przestrzegać zaleceń przekazanych przez lekarza. Jest to warunkiem prawidłowego gojenia okolicy poddanej zabiegowi. Konieczne jest stałe noszenie opatrunku do czasu pełnego zagojenia (ok. 2 tygodnie). W czasie gojenia można wykonywać wszystkie prace zawodowe, uczestniczyć w życiu społecznym i większości zajęcięć sportowych. Po zagojeniu ran nie ma żadnych ograniczeń aktywności.
Zalecenia ogólne dla pacjentów z zagojoną torbielą włosową(pilonidalną)
- Utrzymywanie w czystości szpary międzypośladkowej.
- Regularne usuwanie włosów w tej okolicy. Laseroterapia lub IPL są najbardziej wskazane. Możliwe jest też
usuwanie włosów każdą dostępną metodą. Istotna jest systematyczność i dokładność depilacji.
- Noszenie luźnej i przepuszczajacej powietrze bielizny i ubrania.
- Osoby spędzające dużo czasu w pozycji siedzącej mogą stosować poduszkę ortopedyczną z
wycięciem w środkowej części.
- Unikanie urazów okolicy krzyżowej.
- Uzyskanie prawidłowej masy ciała.
Stosowanie się do powyższych zaleceń zapobiega nawrotom torbieli. Możliwa jest każda aktywność zawodowa i uprawianie wszystkich rodzajów sportu.
